17.05.2007 RADİKAL
 

BİLİMİ TÜRKLER ‘AYDINLATTI’

Dünyanın gelmiş geçmiş en önemli icatlarından ampülü Edison buldu, ona alternatif nanoteknoloji ürünü ışık kaynağıysa Türk araştırmacıların elinden çıktı. Bilkent Üniversitesi’nden araştırmacılar, geliştirdikleri ayarlanabilir beyaz ışık teknolojisiyle, klasik ampulleri değişime uğrattı.

Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümü ve Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Hilmi Volkan Demir’le öğrencileri Sedat Nizamoğlu, Tuncay Özel ve Emre Sarı’nın nanoteknolojiyle üretilen nanokristalli ‘LED’leri (Işık yayan Diyot-Light Emitting Diode), ısıyı ışığa dönüştüren normal ampulün aksine, elektrik enerjisini direkt ışığa çeviriyor. Yüzde 90 oranında enerji tasarrufu sağlayan LED bazlı ışık kaynakları küresel ısınma sorununa alternatif çözüm getirmeye aday. LED tabanlı ışık kaynaklarının ömrü 23 yıl sürecek ve otomobillerin aydınlatma sistemlerinde köklü değişikliklere gidilecek. Çalışma dünyanın prestijli bilimsel yayın organlarından ‘Nanotechnology’ dergisinin 14 Şubat 2007 baskısında da kapak konusu oldu.

ÖMÜR BOYU EN FAZLA DÖRT KEZ YENİLENECEK
Radikal’e yaptığı açıklamada, 2004’te başladıkları çalışmanın sürdüğünü söyleyen Demir, TÜBİTAK ve AB’den destek alan projeyi şöyle anlattı: “Farklı nanokristalleri farklı kombinasyonlarda kullanarak, farklı beyaz ışıklar elde ettik. Bilimsel olarak bu tür bir beyaz ışık kontrolü önemli. Çok uzun yıllar kullanılabilen LED’ler evimizdeki ampul ve floresanların yerine geçecek. LED’ler elektrik enerjisini 1’e 10 oranında az kullanıyor. Ampulün dayanıksızlığını ne sıklıkta değiştirdiğimizi düşünerek anlayabiliriz. Bir LED’i günde 12 saatten 23 yıl kullanabilmemiz mümkün. Bu da insanın, ömründe sadece dört defa ışık kaynağını yenileyeceği anlamına geliyor.”

Demir, LED bazlı ışık kaynaklarının önemi hakkındaysa şunları söyledi: “Şu an dünyada enerjinin yüzde 20’si aydınlatmada kullanılıyor. LED bazlı ışık kaynağıyla bu miktarı yüzde 50 azaltmak mümkün. Dünyada yaklaşık 2 milyar insansa elektriğe ulaşamıyor, evlerinde bile güvensiz, sağlıksız, ışık kalitesi çok düşük gaz bazlı aydınlatma sistemlerini kullanıyor. Elektrik gereksinimi çok az olan LED bazlı beyaz ışık kullanımıyla bu sorunlar azalabilir.”
LED bazlı beyaz ışık kaynaklarıyla küresel ısınmaya yol açan karbon emisyonunun 300 milyon ton azaltılabileceğini söyleyen Demir, beş yıl içinde otomobil farlarının da LED bazlı ışık kaynaklarına yönelmesini beklediklerini söylüyor.
 
| Ana Menu | E-Posta | Bilkent Üniversitesi Ana Sayfası |